Nieuw beleid Beschermd Wonen Centrumgemeente Amersfoort werpt barrières op voor ouderinitiatieven

Kort na de jaarwisseling hebben de drie Grasboomprojecten in Amersfoort, Leusden en Veenendaal, aangevuld met het ouderinitiatief EFF5, een brandbrief gestuurd naar beleidsmedewerkers Wmo en B&W van de centrumgemeente Amersfoort.

Gezamenlijk vertegenwoordigen deze ouderinitiatieven 51 bewoners met autisme in deze regio.

Reden voor deze brandbrief is de weigering van de gemeente Amersfoort om bij nieuwe beleidsvorming, de specifieke kenmerken van de ouderinitiatieven te respecteren. De gemeente maakt geen onderscheid tussen grote zorgorganisaties die op basis van Zorg In Natura (ZIN) de zorg verlenen en de (non-profit) ouderinitiatieven, die (dankzij het Pgb) de maatwerkzorg organiseren.

Bij de presentatie van het Beschermd Wonen beleid werd in september 2017 het ‘drie arrangementensysteem’ toegelicht. Daarbij werd pijnlijk duidelijk dat ook ditmaal het nieuwe beleid tot stand is gekomen na breedvoerig overleg met de bestaande ‘Zorg In Natura’-organisaties maar de ouderinitiatieven daarbij buiten beschouwing zijn gelaten.

Het nieuwe ‘drie arrangementenbeleid’ wordt gepresenteerd als zijnde een maatwerkvoorziening, die ook voor ouderinitiatieven passend is. Helaas is dit niet het geval. Sterker nog, door het arrangementenmodel wordt de zorg duurder en betekent voor een groot deel van haar bewoners dat zij de maatwerkzorg niet meer vanuit het Pgb kunnen financieren.

De Grasboom Ouderinitiatieven worden in het Amersfoortse arrangementen-model langs de meetlat gelegd van Zorg In Natura- georganiseerde zorgpartijen en gaat voorbij aan de uitgangspunten van het Pgb en de specifieke kenmerken van ouderinitiatieven.

Hoewel de Centrumgemeente Amersfoort reeds in 2016 had aangegeven om specifiek beleid voor ouderinitiatieven te ontwikkelen, blijkt hiervan in het nieuwe Beschermd Wonen arrangementenmodel geen sprake te zijn.

De nachtmerrie die vanaf 2014 boven onze projecten hangt dreigt uit te komen in de regio Amersfoort; Beleidsmedewerkers van de Gemeente en ‘Zorg-In-Natura’ aanbieders gaan bepalen hoe het er binnen de ouderinitiatieven aan toe gaat.

Knelpunt; 24 uurs zorg (Nachtopvang)

De Grasboom Ouderinitiatieven bestaan ruim 10 jaar. Er is sindsdien veel ervaring opgedaan. Die ervaring leert ons dat de nachtopvang op de door ons georganiseerde wijze -met behulp van de ouders en de telefonische hulpdienst- prima voldoet. Specifiek aan de Grasboom Ouderinitiatieven is de autistische problematiek van de jongeren op sociaal-emotioneel en maatschappelijk vlak. Hierdoor heeft de jongere intensieve begeleiding nodig om in kleine stapjes vooruitgang te kunnen boeken.

Volgens het nieuwe 3-arrangementenbeleid wordt de 24 uurs zorg, zoals deze bij de Grasboom Ouderinitiatieven is geregeld, niet erkend als professionele opvang’. Dat betekent dat de ouders van de jongeren die nu in gezamenlijk overleg met elkaar de nachtopvang regelen al dan niet via een nachtelijke telefonische hulpdienst, als onvoldoende passend wordt beoordeeld, binnen ‘Arrangement 2’

Gevolg: De gemeente indiceert de jongeren niet in arrangement 2 maar in 1, wat betekent dat onze bewoners hun geïndiceerde, complexe zorgvraag niet meer toereikend kunnen financieren met hun Pgb. Deze regeling treft ook aspirant bewoners die nu op de wachtlijst staan; hun Pgb budget is in het nieuwe arrangementenmodel, niet meer toereikend om gebruik te kunnen maken van de passende zorg in deze woonvormen.

Deze werkwijze staat haaks op een van de uitgangspunten van de Wmo, namelijk dat het Pgb toereikend moet zijn voor het leveren van kwalitatief goede en passende zorg.

Participatie-beginsel

Ouderinitiatieven zijn het schoolvoorbeeld voor datgene wat de doelstelling van de overheid is bij het van kracht worden van de participatiewetgeving: alle zorg rondom de jongeren wordt door de ouders zelf georganiseerd op basis van betrokkenheid en op basis van onbezoldigde vrijwilligheid.

Dat betekent dat ouderinitiatieven relatief goedkoop zijn omdat gemiddeld 95% van de Pgb zorginkomsten wordt besteed aan daadwerkelijk ingekochte zorg.

Daarin onderscheiden ouderinitiatieven zich positief ten opzichte van Zorg In Natura-organisaties waar een deel van de zorginkomsten verloren gaat aan overheadkosten.

Vanuit de bekende driehoeks-benadering van Egberts, blijven de ouders, de persoonlijk begeleider(s) en jongvolwassene in gezamenlijk overleg de zorg organiseren.

Het initiatief voor participatie door ouders zou juist omarmd moeten worden door de overheid als invulling van de participatie-wetgeving!!

Toelating, doorstroming en ‘participatie vanaf de wachtlijst’

De Grasboom Ouderinitiatieven hebben een geheel eigen centrale toegang van jongeren, waarbij essentieel is dat jongvolwassenen altijd samen met hun ouders deelgenoot worden van de organisatie. Reeds vanaf de wachtlijst kunnen kandidaten en ouders bij de projecten worden betrokken en bestaat de mogelijkheid om al, voordat de jongere in het project komt wonen, te participeren.

De zorg voor de jongvolwassenen van de zijde van de ouders houdt niet op wanneer een jongere komt wonen: van de ouders wordt participatie gevraagd en deelname aan werkgroepen. Er wordt een actieve bijdrage gevraagd aan alle activiteiten die noodzakelijk zijn voor het in stand houden van het initiatief en het bewaken van de kwalitatieve en kwantitatieve aspecten van de zorg.

Van Beschermd Wonen naar ‘Wonen met bescherming’

Er is dringend behoefte aan maatwerk oplossingen in een nieuw woonvorm-arrangement binnen het Beschermd Wonen voor jongeren met autisme; een duurzame ‘tussenvorm’ en thuisplaats, waarbij ambulante ondersteuning; zorg op afspraak; participatie, familiebetrokkenheid en collectiviteit de basis is om maatschappelijk, vereenzaming te voorkomen. Wooninitiatieven, zoals De Grasboom, die passen in een reguliere woonomgeving en integratie in de wijk mogelijk maakt. De ouders van de Grasboom zijn in staat deze nieuwe woonvorm te ontwikkelen, als zij de kans krijgen.

Het enige wat daar voor nodig is vanuit de Wmo is een financieringsvorm voor de gemeenschappelijke ruimte in de projecten. Vóór de transitie Awbz naar Wmo, in 2015, was die goed en helder geregeld door de wooninitiatieventoeslag in het Pgb. Ook daar dreigt Amersfoort de kraan nu dicht te draaien, zonder een passend alternatief te bieden.

De brandbrief die is uitgegaan naar de gemeente Amersfoort en betrokken gemeenten, Leusden en Veenendaal, verwoordt de zorg over het nieuwe arrangementenmodel die een grote barrière vormt voor het voortbestaan van de ouderinitiatieven.

De brief is ook een uitgestoken hand naar gemeenten om nu samen echt aan de slag te gaan met de nieuwe tussen-woonvorm, ‘wonen met bescherming’. De maatwerk woonvorm tussen Beschermd Wonen en Wonen met ambulante ondersteuning.

09-01-2018.